Jest to szerokie pojęcie obejmujące bardzo różnorodne działania w ramach działalności prowadzonej przez Lasy Państwowe.

Ochrona lasu wykorzystuje praktyczną wiedzę leśną, a jej zadaniem jest poznanie czynników chorobotwórczych, badanie przyczyn powstawania chorób lasu oraz opracowywanie sposobów likwidacji potencjalnych źródeł chorób, a także prowadzenie działań profilaktycznych zabezpieczających las przed szkodami.

Czynniki zagrażające środowisku leśnemu można podzielić na następujące grupy:

antropogeniczne – związane z działalnością człowieka, a więc zanieczyszczenia wód, powietrza i gleb, pożary lasu, szkodnictwo leśne – w tym kłusownictwo i kradzieże, nadmierna rekreacja, niewłaściwa gospodarka leśna,

biotyczne - czyli ożywione - zaliczamy do nich różne czynniki patologiczne, jak np. wirusy, bakterie, wyższe rośliny pasożytnicze i przede wszystkim grzyby pasożytnicze, przyczyniające się do silnego osłabiania drzew i ich zamierania na rozległych niekiedy powierzchniach; spośród szkodników największe znaczenie mają owady, zwłaszcza wykazujące tendencje do masowego występowania, nierzadko w formie gradacji; osobną grupę szkód wyrządzanych w uprawach i młodnikach stanowią szkody wyrządzane przez zwierzynę leśną, głównie jelenie i sarny; szkody te polegają na zgryzaniu nowo posadzonych upraw, spałowaniu i czemchaniu.

abiotyczne -przyrody nieożywionej, a więc głównie czynniki atmosferyczne: huragany, okiść, mróz, przymrozki, wysokie temperatury, grad, nadmiar wilgoci lub jej brak.

Ochrona lasu polega również na ciągłych obserwacjach, prognozowaniu i zapobieganiu masowym pojawom szkodników czyli tzw. gradacjom.

Zabezpieczanie przed zagrożeniami polega na stosowaniu zabiegów profilaktycznych i ochronnych. Naczelną zasadą jest wzmacnianie naturalnej odporności ekosystemów leśnych. Zadanie to jest realizowane w ramach racjonalnie prowadzonej gospodarki leśnej, polegającej na właściwym wykonywaniu zabiegów hodowlanych i racjonalnym użytkowaniu lasu. Dąży się do dostosowania składu gatunkowego drzewostanów do warunków siedliskowych oraz zwiększenia ich zróżnicowania przez wprowadzanie jak największej ilości gatunków drzew i krzewów domieszkowych.

Ochrona lasu polega również na ciągłych obserwacjach, prognozowaniu i zapobieganiu masowym pojawom szkodników czyli tzw. gradacjom. Prognozowaniu służy m.in. rozwieszanie pułapek feromonowych do odłowu szkodników - na podstawie ilości szkodnika można określić czy nie nastąpił wzrost populacji w stopniu mogącym zagrozić trwałości lasu. W wypadku masowego pojawu prowadzone są zabiegi ratownicze z użyciem selektywnie działających preparatów, ograniczających populacje nadmiernie rozmnożonych owadów.